Tháng củ mật

Năm nay tết Tây được chơi dài dài, ngày mùng 1 rơi vào thứ 6 và nghiễm nhiên rất nhiều người được nghỉ liên tiếp 2 ngày thứ 7 và chủ nhật sau đó. Nếu bạn để ý đến lịch âm thì giờ bạn chuẩn bị đi cũng vừa rồi vì tháng củ mật sắp tới.

Tháng Chạp theo dân gian được gọi là tháng củ mật, chẳng ngọt ngào gì đâu. Từ xưa tới nay ở Việt Nam vào thời gian này thì nạn trộm cắp bắt đầu tăng cao hơn so với những tháng âm lịch trước đó, một là vì người người bắt đầu mua sắm cho dịp tết, cái xe mới, tv, tủ lạnh mới…; thứ hai là vì kẻ trộm cũng giống chúng ta thôi, cũng thích sắm tết, chỉ có điều niềm vui của chúng là nỗi buồn của ta.

Mà cũng chẳng cần đến tháng củ mật, suốt 12 tháng trong năm, người Việt mình luôn ở trong tình trạng cảnh giác cao độ. Ra đường không chỉ phải chắc tay lái, vững chân phanh trong làn xe đông đúc mà còn phải biết để giỏ xách ở đúng chỗ, nghe điện thoại thì phải nhìn trước nhìn sau. Camera an ninh chỉ có chức năng quay phim rồi đăng lên Youtube, nuôi chó để trông nhà còn người thì lại phải đi trông chó. Hài hết biết. Đã có tư thế sẵn sàng chiến đấu trong bất cứ hoàn cảnh nào thì đến bây giờ càng phải nâng cao cảnh giác, tết này có vui không thì chưa biết, cứ giữ chắc túi tiền của mình cái đã.

Mà trước đây mình vẫn luôn thắc mắc tại sao lại gọi là tháng củ mật, sao không phải là củ khoai, củ sắn nhỉ? Sau khi tìm hiểu trên internet và tổng kết lại thì mình có câu trả lời như sau:

Từ “củ mật” thực ra là được rút gọn từ “củ soát nghiêm mật”, có nghĩa là xem xét, kiểm tra xem có điều gì bất thường hay không và kín đáo, không để lộ, không cho người ngoài cuộc biết tới. Cách rút gọn của từ này cũng giống như các kiểu rút gọn “chỉnh đốn huấn luyện” thành “chỉnh huấn”, “giao thông liên lạc” thành “giao liên”. Đó là cách giải thích theo tiếng Hán.

Còn một kiểu giải thích khác là tháng Chạp có nhiều chuyện đen đủi, tai bay vạ gió nên người ta mới mang củ mật ra so sánh, đắng như củ mật vậy đó. Mình tìm hiểu trên mạng thì chẳng thấy củ mật là củ nào, chỉ thấy củ mật nhân thôi, chẳng biết có phải là nó không nữa.

• "Chia sẻ - Tản mạn"